
دلبستگی اجتنابی ناایمن؛ وقتی صمیمیت میترساند
نویسنده: تیم ژرفا
مدت مطالعه: ۵-۶ دقیقه
تا حالا شده کسی رو واقعاً دوست داشته باشید، اما نتونید بهش نزدیک بشید؟ شاید گاهی حس کردهاید که عقب میکشید، بدون اینکه دقیقاً بدونید چرا. انگار یه نیروی درونی همیشه آمادهی فاصله گرفتنه. اگر این تجربه براتون آشناست، ممکنه با سبک دلبستگی اجتنابی ناایمن روبهرو باشید؛ الگویی که ریشه در گذشته داره و روی روابط الانمون تأثیر زیادی میذاره.
در این مقاله، با نگاهی به حرفهای تاثیرگذار دکتر نیکول لپرا (Dr. Nicole LePera) در ویدیوی پربازدید Insecure Avoidant Attachment، به زبان ساده توضیح میدیم که این سبک دلبستگی چیه، چطور شکل میگیره و با کمک چه راههایی، از جمله رواندرمانی، روانکاوی، درمان شناختی رفتاری و مشاوره روانشناسی، میتونیم مسیر بهبود رو شروع کنیم.
این مقاله رو با همراهی تیم متخصصان ما در کلینیک آنلاین ژرفا تهیه کردیم؛ جایی که باور داریم هر کسی شایستهی آرامش روانی و رابطهای امنه.
دلبستگی اجتنابی ناایمن دقیقاً چیه؟
این سبک یکی از چهار نوع اصلی دلبستگیه که تو روانشناسی بالینی بهش اشاره میشه. افرادی با دلبستگی اجتنابی معمولاً:
- از صمیمیت فرار میکنن.
- احساساتشون رو سرکوب میکنن.
- فاصله گرفتن براشون امنتر از نزدیکی عاطفیه.
در ظاهر ممکنه مستقل و بینیاز به نظر برسن، اما زیر این ظاهر قوی، اغلب اضطراب، افسردگی یا ترس از طرد شدن پنهان شده. خیلی از ما، حتی بدون اینکه بدونیم، سالها با این الگو زندگی کردیم.
این سبک دلبستگی از کجا میاد؟
بر اساس روانشناسی کودک، وقتی بچهها در دوران رشد، محبت یا توجه هیجانی کافی دریافت نمیکنن، یاد میگیرن احساساتشون رو قایم کنن. چون تجربه کردن که بروز احساسات ممکنه با بیتوجهی یا طرد همراه بشه. این الگو، کمکم وارد روابط بزرگسالی میشه و باعث میشه از صمیمیت بترسیم، حتی وقتی عمیقاً خواهان رابطهای نزدیک باشیم.
چرا لازمه برای تغییرش قدم برداریم؟
اگر سبک دلبستگی اجتنابی ناایمن رو جدی نگیریم، ممکنه به مشکلاتی مثل:
- اضطراب مزمن
- استرس بالا
- افسردگی
- احساس تنهایی و پوچی
منجر بشه. تو روانشناسی سلامت بارها اشاره شده که روابط امن، نهتنها برای روان، بلکه برای سلامت جسم هم اهمیت دارن. تغییر این الگو، میتونه دروازهای باشه به سوی رابطههای عمیقتر و ذهنی آرومتر.
در ژرفا چطور بهتون کمک میکنیم؟
در کلینیک آنلاین ژرفا، ما به شکل تخصصی روی درمان سبکهای دلبستگی کار میکنیم. برخی از رویکردهای ما:
1. درمان شناختی رفتاری (CBT)
با CBT، باورهای نادرست مثل «نزدیکی خطرناکه» بازبینی میشن و بهمرور تغییر میکنن.
2. روانکاوی و درمان مبتنی بر رابطه
روشی برای رفتن به ریشههای عمیقتر، مخصوصاً آنچه در دوران کودکی تجربه کردیم.
3. مشاوره فردی و زوجدرمانی
گاهی دلبستگی اجتنابی خودش رو در تعامل با شریک زندگی نشون میده. جلسات مشاوره ازدواج یا فردی کمک میکنن این تعاملات رو بهتر بشناسیم و تغییر بدیم.
سه گام ساده برای شروع تغییر
با الهام از ویدیوی دکتر نیکول لپرا و تجربهی مشاوران ژرفا، میتونید این سه گام رو برای شروع بردارید:
۱. شناسایی افکار تکراری ذهن
افکاری مثل «اگه نزدیک بشم، آسیب میبینم» رو بنویسید. این قدم ابتدایی برای آگاهی و تغییره.
۲. بازگشت به بدن و لحظهی حال
تمرینهایی مثل تمرکز بر تنفس یا توجه به تماس پا با زمینه، میتونن حس امنیت رو برگردونن.
۳. بیان ساده و مستقیم احساسات
گفتن جملاتی مثل «الان ناراحتم» باعث میشه خودتون رو بهتر بفهمید و رابطهها رو سالمتر کنید.
ژرفا؛ همراهی تخصصی در دسترس شما
اگر با خوندن این مقاله حس کردید بخشهایی از اون با تجربهی خودتون همخوانه، شاید وقتشه برای خودتون قدمی بردارید. در کلینیک آنلاین ژرفا، تیمی متعهد و حرفهای در حوزههای روانشناسی بالینی، درمان شناختی رفتاری، روانکاوی، مشاوره روانشناسی و درمان اختلالات روانی کنارتونه.
از این طریق میتونید با ما در تماس باشید و مسیر درمانتون رو آغاز کنید.
تاریخ انتشار: 12 اردیبهشت 1404
این مقاله تنها یک نگاه کلی به "دلبستگی اجتنابی ناایمن؛ وقتی صمیمیت میترساند" و جنبههای مختلف آن ارائه میدهد و صرفا جهت آموزش یا اطلاعرسانی منتشر شده است. برای درک عمیقتر و کسب اطلاعات بیشتر، مشاوره با یک متخصص روانشناسی توصیه میشود.